vâreš bevâraste, tarake devâraste
وارش به وارسته، ترکه دوارسته
باران بارید، از سقف هم گذشت
کار از کار گذشت، دیر شده است
bâzâr maj, bâzâr maje natane de n
بازار مج، بازار مجه نتنه دئن
فروشنده بازارهای روز – گیلان)، چشم دیدن فروشنده بازار روز دیگر را ندارد.
رقیب چشم دیدن رقیب دیگر را ندارد
bâzem mara qâblâ sange kudi
بازم مرا قابلا سنگه کودی؟
باز هم مرا سنگ قلاب کردی؟
باز هم مرا پی نخود سیاه فرستادی؟
baj baja dine, rang usâne, hamsayi hamsayi ya dine fand usâne
بج بجه دینه، رنگ اوسانه. همسایی همسایی یه دینه فند اوسانه
برنج برنج را می بیند، رنگ برمیدارد. همسایه همسایه را می بیند، حقه بازی یاد می گیرد
با بدان کم نشین که درمانی – خوپذیر است نفس انسانی. هم نشینی در انسان تاثر گذار است.
barâr xâxuro mardo zani?
برابر خاخورو مردو زنی؟
خواهر و برادر و زن وشوهری؟
گدا و این همه ادا؟
bad az farâqe xarbuze, çân çân xyâr aye brun
بعد از فراق خربزه، چان چان خیار ایه برون
بعد از گذشتن از فصل خربزه، بار بار خیار می آید به بازار.
گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی.
bamarde murqo dâne uçni
بمرده مورغ و دانه اوچینی
مرغ مرده و دانه خوردن
اشاره به تناقض. مانند کلاغ و بار الاغ؟
bande dila xudâ šenâse
بنده دیله خودا شناسه
دل بنده را خدا می شناسد
فقط خداست که می داند در دل بنده اش چه می گذرد
buxurde dam naze
بخورده دم نزه
خورد و دم بر نیاورد
حقش را کف دستش گذاشتم و حرفی نزذ
bušu abruye çakune, baza çuma kura kud
بوشو ابرویه چاکونه بزه چومه کوره کود
رفت ابرو را درست(آرایش) کند، زد و چشم را کور کرد
اشاره به اینکه در هنگام انجام کاری ، کاری دیگر را خراب کنیم
bušo nâxuši re yax bâvare
بوشو ناخوشی ره یخ باوره
رفته برای کریض یخ بیاورد
رفت جایی که بازگشتش سخت مشکل است
bušuyid asbâna nâl bukunid, šuturan xušani paya jigâ badayid
بوشئید اسبانه نال بوکونید، شوتروان خوشانی پایا جیگا بدئید
رفتند اسبها را نعل کنند، شتر ها پایشان را قایم کردند
چوب را که برداری، گربه دزده فرار می کند
buqâ vâ motevali badare
بوقا وا متولی بداره
بقعه باید متولی داشته باشد
اشاره به این که هر جایی باید صاحبی داشته باشد
bugufti bištâv
بوگوفتی، بیشتاو
گفتی، بشنو
زدی ضربتی، ضربتی نوش کن
buguftidi ki xars murqane kune, bugoftam az a dum vave harçi ki bigi sar zane
بوگوفتیدی کی خرس مورغانه کونه، بوگوفتم ی از ا دوم واوه هر چی بیگی سر زنه
گفتن که خرس تخم مرغ می گذارد گفتنم از این دم بریده، هر چه بگوئی سر می زند
اشاره به این که فلانی هر کاری را ممکن است انجام دهد.(معمولا خلاف)
bahâre vârân buxure mi saro mivarzâ sar, pâ eeze vârân buxure mi sago mi zan mâre sare
بهار واران بوخوره می سرو می ورزا سر، پائیزه واران بوخوره می سگ و می زن ماره سر.
باران بهار بر سر من و ورزا(گاو درشتی که برای شخم زذدن زمین از آن استفاده می شد) سر، باران پائیزی بخورد بر سر سگم و مادر زنم.
اشاره به اینکه هرگونه چیزهای خوب نصیب من و ورزایم شود و هر گونه چیزهای بد مانند بیماری نصیب سگم و مادر زنم شود
be ti sar qasam
به تی سر قسم
به سرت قسم
be ti namak qasam
به تی نمک قسم
به نمکی که از ت خوردم قسم
be dam zendeye
به دم زندیه
به دم زنده است
کم خوراک است. هیچوقت میل به غذا ندارد
be sâm kunande hamišak kamtar fârese
به سام کوننده همیشک کمتر فارسه
به سهم کننده، همیشه کم تر می رسد
be nâme isâ, be šekame musâ
به نام عیسی، به شکم موسی
به نام عیسی، به شکم موسی
به بهانه این، برای آن
bi xurusam ruza be
بی خروسم روزه به
بی خروس هم روز می شود
این هم می گذرد
bixabar çumâça sake mane, ham xâne xâye gire ham bigâne
بی خبر چوماچا سکه منه، هم خانخایه گیره هم بیگانه
بی خبر همانند سگ چوماچا(نام روستایی در گیلان) است که هم خودی(صاحبخانه) را می گیرد و هم غریبه را
bištâvasti šekam dar zanây gil xure, vali na har gili
بیشتاوستی شکم دار زنای گیل خوره، ولی نه هر گیلی.
شنیده ای زن حامله گل می خورد، ولی نه هر گلی
شنیدن کی بود مانند دیدن
bi ayb xudâye
بی عیب خودایه
بی عیب خداست
bi kasâne kas xudâye
بیکسان کس خودایه
کس بیکسان خداست
bi mâšâl juš kune
بی ماشال جوش کونه
بدون مشعل می جوشد
بی دلیل عصابی است
bimâr ki dar šafâye, hakim dar râye
بیمار کی در شفایه، حکیم در رایه
بیمار در حال شفاست و طبیب در حال آمدن
طبیب همیشه موقعی که مریض رو به شفسات می آید- اشاره به بی موقع بودن کار
bi nuxun juš kune
بی نوخون جوش کونه
بدون در قابلمه، غلغل می کند
جوش بی خودی می زند
