اصطلاحات گیلکی 4

pârsâl fukudim gile sar, imsâl fukunim dil sar



پارسال فوکودیم گیله سر، ایمسال فوکونیم دیله سر


پارسال ریختیم روی گل، امسال می ریزیم روی دل


پارسال غم غصه ها را دور ریختیم و امسال میریزیم روی دل


pâye ganaxe, bâqla-paje sar


پایه گنخه باقلا پجه سر


هر چه سنگه مال پای لنگه


per yâvar kune, pesar dâre jâ dihe


پر یاور(کمک در برداشت محصول برنج به صرت رایگان، کمک رسانی) کونه، پسر داره جا دیهه


پدر یاور می کند، پسر دازش را قایم می دهد


فرزند را به پدر مادر وفایی نیست


pes agar tanesti xu pese sare darmân kudi


پس اگر تنستی خو پسه سره درمان کودی


کچل اگر می توانست سر کچل خودش را درست می کرد


گل اگر طبیب بودی سر خود دوا نمودی


palâ az šekam davare, ama mahabat az dil finivire


پلا از شکم دواره، اما محبت از دیل فینیویره


پلو از شکم می رود، امام محبت از دل نمی ریزد


عشق بود باقی و یاقی فناست


palâ suxte xure arusi ruz, vâran vâre


پلا سوخته خوره عروسی روز، واران واره


روز عروسی ته دیگ خور، باران می آید


عوام بر این عقبده اند که کسی که ته دیگ می خورد، روز عروسیش باران می آید


putile be havâ nâl kune


پوتیله به هوا نال کونه


مورچه را در هوا نعل می کند


این مثل را در باب اشخاص زرنگ می زنند


pur xure guli gire


پو خوره گولی گیره


گلوی پرخور می گیرد


هر کس خربزه می خورد پای لرزش هم باید بنشیند


pur dâra purtar vâ


پور داره پورتر وا


ثروتمندان از ثروت سیر نمی شون


اشاره به این که در هر چیزی بیشتر جلو روی بیشتر گرفتار آن می شوی


pur dard, pur gu be


پور درد پور گو به


آدم پردرد زیاد حرف می زند


بیمار زیاد حرف می زند


puz âli u jife xâli


پوز عالی و جیف خالی


پز عالی و جیب خالی


pušte sar sak lâp kune


پوشت سرسک، لاپ کونه


پشت سر سگ پارس می کند


شهامت ندارد روبرویش بگوید، وقتی می رود پشت سرش حرف می زند(غیبت می کند)


pul sefid, siâhi ruze re xobe


پوله سفید، سیاهی روزه ره خبه


پول سفید، برای روز سیاه خوب است


ثروت به درد روز مبادا می خورد


pul âlame dahane dabade


پول عالم دهنه دبده


پول دهن عالم را می بندد


پول حلال مشکلات است


piçâ ki pira be, be išpatekâ, gile mard ki pire be, taze be kexudâ


پیچا کی پیره به، به ایشپتکا، گیله مرد کی پیره به، تازه به کئخودا


گربه ای که پیر شود، می شود گربه پیر، گیله مردی(در این جا منظور گیلک های اهل روساهاست) که پیر شود، تازه می شود کدخدا


اشاره به این که موجودات به تناس سن و سال مقام دارند


piçâye bogoftidi, ti go darmânie, fel for xugoya xâk be sara kude


پیچایه بوگوفتیدی ، تی گو درمانیه، فی الفور خوگویه خاک به سراکوده.


به گربه گفتند که فضله ات، دارو است، آن را فی الفور زیر خاک پنهان کرد


به اشخاصی گویند که می توانند به دیگران خدمتی کنند، ولی در صورت درخواست امتناع می ورزند


piçâ go darmani bu, piçâ uni sar xâk fukudi


پیچا گو در مانی بو، پیچا اونی سر خاک فوکودی


فضله گربه، دارو بود، گربه رویش خاک می ریخت


به اشخاصی گویند که می توانند به دیگران خدمتی کنند، ولی در صورت درخواست امتناع می ورزند


pire asbo naqšine turbe


پیره اسبو نقشینه توربه


اسب پیر و توبره پر نقش و نگار


عدم تناسب بین دو چیز


pire bu, xara bu


پیره بو، خره بو


پیر شد، خر شد


پا به سن گذاشته، عفلش کم شده


pire bu, xu aqla buxurde


پیره بو، خو عقله بوخورده


پیر شده عقلش را خورده


piš namâz ki guz bukune, pas namâz vâ dirine


پیش نماز کی گوز بوکونه، پس نماز وا دیرینه


پیش نماز که بگوزد، پس نماز باید بریند


اشاره به زمانی که بزرگانی اشباه فاحشی کنند، در آن زمان می گویند که از عامه انتظار هر کاری می رود


peiqambare xudâyam xu jâne re duâ kune


پیغمبر خودایم خو جانه ره دوعا کونه


پیغمبر خدا هم به جان خودش دعا می کند


هر کس به فکر خویشتن است، تو نیز همینطور باش


pile pâyo kuçi kafš?


پیله پایو کوچی کفش؟


پای بزرگ و کفش کوچک؟


عدم تناسب بین دو چیزچ


pile daryâyam baše xuški âvare


پیله دریایم بشه، خوشکی آوره


به دریا هم برود، دریا خشک می شود


ادم بد شانسیست


pile daryâyam baše ita âftabe âb âa xu hamra bubure


پیله دریایم بشه، وا ایته آفتابه آب خو همره بوبوره


اگر دریا هم برود، باید آفتابه آبی(البته پر از آب) همراه خود ببرد


ادم بد شانسیست


pile šekam kuçi šekama ge ti qurbân


پیله شکم، کوچی شکمه گه تی قوربان


شکم بزرگ به شکم کوچک می گوید قربانت بروم


نظیر: دیگ به دیگ میگوید روت سیاه.